Ιερομόναχος Ευθύμιος Τρικαμηνάς. ερμηνεία του 15ου Κανόνος από το νέο βιβλίο του, που μόλις κυκλοφόρησε.

β΄. Μέγας θανάσιος

Θά ναφερθομε ν συνεχεί στόν πρόμαχο τς ρθοδοξίας τόν Μ. θανάσιο, ποος το σύγχρονος το Μ. Βασιλείου καί σύμφωνος πολύτως μέ τήν περί
αρετικν ποιμένων Παράδοσι τς κκλησίας καί την ποτείχισι πό ατούς. Λέγει λοιπόν γιος: «Βαδίζοντες δ τν πλαν κα ζωηφρον δν, φθαλμν μν κκψωμεν σκανδαλζοντα · μ τν ασθητν, λλ τν νοητν · οον ἐάν πσκοπος πρεσβτερος ο ντες φθαλμο τς κκλησας, κακς ναστρφωνται κα σκανδαλζωσι τν λαν, χρ ατος κβλλεσθαι. Συμφρον γρ νευ ατν συναθροζεσθαι ες εκτριον οκον, μετ’ ατος μβληθναι, ς μετ ννα κα Καϊφα ες τν γενναν το πυρς. μοως κα χερ δικονος, ἐάν νξιν τι πρττ, χωριζσθω το θυσιαστηρου» (P.G. 35, 33 · ΒΕΠΕΣ 33, 199).
δ γιος διδάσκοντας τούς ρθοδόξους παραγγέλλει νά κδιώκουν τούς πισκόπους καί κληρικούς πλς άν «κακς ναστρέφωνται καί σκανδαλίζουσι τόν λαόν». ν τώρα σκεφθομε τι τά θέματα τς πίστεως εναι πολύ νώτερα πό ναν πλό σκανδαλισμό, πολογίζουμε και τήν θέσι το γίου δι’ ατά. Καί λα ατά βεβαίως πιτάσσει νά τά πράττουν ο ρθόδοξοι χωρίς πόφασι Συνόδου.
Ες γκύκλιον πίσης πιστολή του γιος, λέγει, περιγράφοντας τήν στάσι τν ρθοδόξων: «Δι τατης τονυν τς βας γεμν ρπασε τς κκλησας κα ρπσας Γρηγορίῳ κα τος ρειομανταις παρδωκε. Κα ο μν κκρυκτοι παρ’ μν δι τν σβειαν γενμενοι γκαυχνται τ ρπαγ τν κκλησιν, δ το θεο λας κα ο
κληρικο τς Καθολικς κκλησας βιζονται κοινωνεν τ σεβείᾳ τν αρετικν ρειανν μ εσρχεσθαι ες τς κκλησας... Τν γρ λειτουργν τς κκλησας
διωκομνων ο λαο καταγινσκοντες τς σεβεας τν αρετικν ρειανν αρονται μλλον οτω νοσεν κα κινδυνεειν χερα τν ρειανν λθεν π τν κεφαλν
ατν» (ΕΠΕ 9, 204-206). Φαίνεται πό τήν περιγραφή το γίου τι ο ρθόδοξοι, πέρα πό τήν διδασκαλία τν Πατέρων, εχαν μέσα τους ς χάρισμα τήν διαφύλαξι τς
ρθοδόξου πίστεως καί διά τοτο δέν δέχοντο, ντί πάσης θυσίας, οτε στούς ναούς νά εσέλθουν τν αρετικν, οτε νά δεχθον πό τούς ερες των καμμία ελογία.
κφρασις το γίου «Καί ο μέν κκήρυκτοι παρ’ μν διά τήν σέβεια γενόμενοι» σημαίνει τι ο συγκεκριμένοι αρετικοί εχαν ποκηρυχθ χι πό κάποια Σύνοδο, λλά πό τούς ρθοδόξους ξ ατίας τς σεβείας των, δηλαδή τς αρέσεως. Τό «κκήρυκτοι» σημαίνει πίσης τι ο ρθόδοξοι δέν εχαν μέ ατούς καμμία κκλησιαστική πικοινωνία σέ πόλυτο πίπεδο, πως γιος τό ξηγε κατωτέρω. Καί λα ατά βεβαίως χωρίς πόφασι Συνόδου διά τούς προκειμένους αρετικούς. Ο πίσκοποι ατοί εχαν προφανς νόμιμη καί κανονική ποστολική διαδοχή, λλά εχαν κπέσει το ξιώματος λόγ τς αρέσεως.

Άγιος Ιουστίνος (Πόποβιτς)

Εκκλησία Παν-μυστήριον του ανθρώπου.

Γενόμενος άνθρωπος, και θεμελιώσας την Εκκλησίαν εφ΄ Εαυτού, δι΄ Αυτού και εν Αυτώ, ο Κύριος Ιησούς, ως Θεάνθρωπος εμεγάλυνεν εις άμετρον βαθμόν τον άνθρωπον, όπως κανείς άλλος πριν ή μετά από Αυτόν. Αυτός όχι μόνον έσωσε τον άνθρωπον δια του θεανθρωπίνου έργου του από την αμαρτίαν, από τον θάνατον και τον διάβολον,αλλά και τον ανύψωσε υπεράνω όλων των όντων και κτισμάτων. Ο Θεός Λόγος δεν έγινε ούτε Θεάγγελος ούτε Θεοχερουβείμ ούτε Θεοσεραφείμ, αλλά Θεάνθρωπος. Με αυτό ανύψωσε τον άνθρωπον υπεράνω όλων των Αγγέλων και Αρχαγγέλων, υπεράνω όλων των υπερανθρωπίνων όντων. Προς τούτοις, ο Κύριος, υπέταξεν εις αυτόν τα πάντα δια της Εκκλησίας: «πάντα υπέταξεν υπό τους πόδας αυτού» (Εφ. 1,22). Ο άνθρωπος, δια της Εκκλησίας, και εν τη Εκκλησία ως Θεανθρωπίνω σώματι, αυξάνει εις υπεραγγελικά, υπερχερουβικά ύψη. Ούτως, ο δρόμος της αναβάσεώς του και τελειοποιήσεως είναι μακρύτερος από τον αγγελικόν και χερουβικόν και σεραφικόν. Ενταύθα όντως πρόκειται περί του μυστηρίου των μυστηρίων. Ας σιωπήση λοιπόν κάθε γλώσσα διότι ομιλεί η άρρητος και ακόρεστος αγάπη του Θεού, η ανείπωτος και ακόρεστος Φιλανθρωπία του όντως μόνου Φιλανθρώπου Κυρίου Ιησού! Ενταύθα αρχίζουν «οπτασίαι και αποκαλύψεις Κυρίου» (Β΄ Κορ. 12,1) αι οποίαι δεν δύνανται να εκφρασθούν με καμμίαν γλώσσαν, όχι μόνον ανθρωπίνην, αλλ΄ ούτε και αγγελικήν. Ενταύθα τα πάντα είναι υπέρ έννοιαν και υπέρ λόγον, υπέρ την φύσιν και υπέρ την κτίσιν. Ο ποθών το μυστήριον, ενταύθα ευρίσκει το παν-μυστήριον του ανθρώπου εν τω παν-μυστηρίω του Θεανθρώπου, ο Οποίος είναι η Εκκλησία, αλλά και το σώμα της Εκκλησίας και η Κεφαλή της. Με όλα αυτά και δια μέσου όλων αυτών ο άνθρωπος «εκκλησιάζεται» και γίνεται εκκλησία, αποκτά την εν-χρίστωσιν και χριστοποίησιν, την εν-τριάδωσιν και τριαδοποίησιν, γίνεται Θεάνθρωπος και σύσσωμος του θεανθρωπίνου σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας (Εφ. 3,6), αυτού του αγιωτάτου και προσφιλεστάτου μυστηρίου του Θεού, μυστηρίου των μυστηρίων ή μάλλον παμμυστηρίου των παμμυστηρίων.

ΔΙΔΑΧΕΣ ΑΓ. ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ.

Τον παλαιόν καιρόν, χριστιανοί μου, οι άνθρωποι ήτον καθαροί και ομιλούσανε με τον Θεόν. Ύστερα, ωσάν εξέπεσαν εις αμαρτίες και δεν ήτον άξιοι να ομιλούν με τον Θεόν, εφώτισε πρώτον το Πνεύμα το άγιον τους αγίους Προφήτας και μας έγραψαν την θείαν και ιεράν Γραφήν, εφώτισε και δεύτερον τους αγίους Αποστόλους, εφώτισε και τρίτον τους αγίους Πατέρας και μας εξήγησαν τα βιβλία της Εκκλησίας μας δια να ηξεύρωμεν που περιπατούμεν.
Κατά τον καιρόν εκείνον ήτον ένας άνθρωπος και ελέγετο Μωϋσής. Αυτός από μικρόν παιδίον οπού ήτον έλαβε δύο χαρίσματα εις την καρδίαν του, αγάπην εις τον Θεόν και εις τους αδελφούς του. Έτσι πρέπει και ημείς οι ευσεβείς χριστιανοί, αδελφοί μου, να έχωμεν αυτές τες δύο αγάπες, παρά φύσιν είναι να μη τες έχωμεν. Και πόσην αγάπην θέλει ο Θεός να έχωμεν ημείς; Σας λέγω παραμικρόν: λέγει ο Κύριός μας εις το άγιον και ιερόν Ευαγγέλιον: «αύτη εστίν η εντολή η εμή, ίνα αγαπάτε αλλήλους καθώς ηγάπησα υμάς». Ακούσατε, αδελφοί μου, τι λέγει ο Κύριός μας; λέγει έτσι: καθώς εγώ εγεννήθηκα και εβάλθηκα εις το παχνί των αλόγων ζώων, υβρίσθηκα, επεριγελάσθηκα, εδάρθηκα, επείνασα, εδίψησα, επεριπάτησα γυμνός, έλαβα σταυρικόν θάνατον, έχυσα και το αίμα μου δια την αγάπην σας, δια να σας ελευθερώσω από τας χείρας του Διαβόλου, από την Κόλασιν, έτσι πρέπει και η ευγενεία σας την αυτήν αγάπην να έχετε εις τον Θεόν και εις τους αδελφούς σας και, αν τύχη και ανάγκη, να χύνετε και το αίμα σας δια την αγάπην του αδελφού σας.

Συνεχίζεται.

St. Basil has given us a useful guide for introspection to aid in preparation for Holy Confession.

St. Basil the Great left us with a lament for sin in which he recognizes many sins and identifies with them as the writer. He has given us a useful guide for introspection to aid in preparation for Holy Confession. It is also a light for those who wonder what they might bring to confession or if they actually have any sins necessary to confess.


Weep over your sin: it is a spiritual ailment; it is death to your immortal soul; it deserves ceaseless, unending weeping and crying; let all tears flow for it, and sighing come forth without ceasing from the depths of your heart.
In profound humility I weep for all my sins, voluntary and involuntary, conscious and unconscious, covert and overt, great and little, committed by word and deed, in thought and intention, day and night, at every hour and minute of my life.



Επιστολαί Αγ. Νεκταρίου

Επιστολή  12η

Εν Αθήναις τη 23 Σεπτεμβρίου 1905

Οσιωτάτη Ξένη!  Εύχομαί σοι πατρικώς.
Δια του Κυρίου Δημάρχου σας έστειλα 60 δραχμάς δια το κελλί, πιστεύω, ότι τας ελάβατε. Ερωτήσατε τον Πατέρα Ανδρόνικον, εάν έλαβε τας 120 δραχμάς, τας οποίας τω έστειλα δια του Κυρίου Δημάρχου και προσφέρατε αυτώ τας ευχάς μου. Τας 40 δραχμάς θα σας τας στείλω εντός της ερχομένης εβδομάδος και θέλω να μοι γράψης, όταν εντελώς τελειώση και δεν μείνη έλλειψις ούτε δι΄ ένα καρφί εις το κελλί. Μετά του Κυρίου Δημάρχου έστειλα εις την Ελισάβετ τας 100 δραχμάς της Ειρήνης, εις ην διεβίβασα την πρόσκλησίν σας, και ήτις θα έλθη, ως εύρη η κυρία της αντικαταστάτριάν της. Σας αναγγέλω, ότι ήλθεν εις Αθήνας ο Πατήρ Παχώμιος, αλλ΄ ασθενής και θεραπεύεται εις τον «Ευαγγελισμόν». Έπαθεν από στένωσιν του οισοφάγου και αδυνατεί να λάβη τροφήν άλλην πλην του γάλακτος. Πιστεύω να γίνη καλά. Σας παρακαλεί να κάμητε υπέρ υγείας αυτού από τρεις μετανοίας.
Σας στέλλω εγκλείστως ένα ύμνον. Πιστεύω να σας ευχαριστήση, μοι φαίνεται, ότι δεν σας μένει καιρός να τους διαβάζητε, ότι τέρπεσθε εις υψηλότερα αναγνώσματα και δια τούτο δεν με πληροφορεί η καρδία μου να σας στείλω ωδάς. Άλλως τε έχετε και τόσας άλλας. Ήδη αι χειρόγραφοι έφθασαν τον αριθμόν 100. Όταν το ερχόμενον συν Θεώ τας τυπώσω, θα τας ίδητε και τότε θα τας αναγινώσκητε όλας ομού. Τους βράχους θα τους κόψωμεν και τον δρόμον και τον τοίχον θα τον κάμωμεν, αλλά ήδη δεν έχω χρήματα. Όταν θα έχω, θα σας στείλω προς εκτέλεσιν αυτών. Η Μαρίκα, ως είπεν ο ιατρός, ίσως θεραπευθή, θα μείνη εις το νοσοκομείον πέντε μήνας, εγώ την επεσκέφθην προχθές, φαίνεται ευχαριστημένη. Θα την επισκέπτωμαι κάθε εβδομάδα και θα σας γράφω περί της υγείας της.
Δέξασθε τας ευχάς μου και πρόσφερε και προς τας αδελφάς απάσας τας ευχάς μου και ευλογίας μου. Να μοι γράψητε, ότι προσηυχήθητε υπέρ του Πατρός Παχωμίου, διότι θα του το δείξω το γράμμα.

Διατελώ προς Θεόν ευχέτης
+Ο Πενταπόλεως Νεκτάριος

Υ.Γ. Ελυπήθην δια την βλάβην του ράσου της Κασσιανής, πως δεν επρόσεξεν εις τα μέτρα; Ήδη θα είναι εμβαλλωμένον και θα είναι αηδές. Ταύτην την στιγμήν ήλθεν η Αργυρώ και σας χαιρετά.

Ιερομόναχος Ευθύμιος Τρικαμηνάς. ερμηνεία του 15ου Κανόνος από το νέο βιβλίο του που μόλις κυκλοφόρησε.

Δέν πρέπει νά στερήσωμε τούς ναγνστες τς παρούσης μικρς μελέτης καί πό τήν δυτάτη παρουσίασι καί νός κόμη τμήματος πιστολς το γίου: «λλ’ κενος μν (γράφει) το παντς αυτο βου ναργστατον ξνεγκε δεγμα κ τς νν προαιρσεως, τι οδποτε ζη π’ λπδι τν ποκειμνων μν παγγελιν παρ το Κυρου, λλ ε τι ατ πραγματεετο τν νθρωπνων κα ρματα πστεως κα πλσμα ελαβεας, πντα πρς τν τν ντυγχανντων πτην πετηδεετο. μς δ τ καταπονε τ συμβν; Τ χερους αυτν γεγνατε παρ τοτο; λειψεν ες κ το πληρματος μν · ε δ κα συναπλθν που λλος ες δετερος, λεεινο το πτματος οτοι, μν δ τ σμα λκληρν στι τ το Θεο χριτι. Κα γρ κα τ χρειωθν περρη καί οκ κολοβθη τ μνον. Ε δ νι μς τι τν τοχων ξεβλθητε, λλ’ ν σκπ το Θεο το ορανο αλισθσεσθε κα γγελος τς κκλησας φορος συναπλθεν μν. στε κενος τος οκοις γκατακλνονται καθ’ κστην μραν, κ τς διασπορς
το λαο βαρ αυτος τ κρμα κατασκευζοντες. Ε δ τις κα κπος στν ν τ πργματι, ππεισμαι τ Κυρίῳ μ ες κενν μν ποβσεσθαι τοτο. στε σ ν ν πλεοσι πειρατηροις γνησθε, τοσοτ πολυτελστερον τν παρ το δικαου κριτο μισθν ναμνετε. Μτε ον δυσφορετε τος παροσι μτε ποκμνετε τ λπδι» (Μ. Βασιλείου πιστ. 238, Τος Νικοπολίταις Πρεσβυτέροις, ΕΠΕ 3, 220). δ γιος μιλε δι’ ατούς πού πρόδωσαν καί πικοινώνησαν κκλησιαστικς μέ τους αρετικούς. Ατοί λέγει πεχώρησαν, λλά τό σμα το Χριστο μεινεν κέραιον καί νέπαφον. κφρασις το γίου «Κα γρ κα τ χρειωθν περρη καί οκ κολοβθη τ μνον» εναι θαυμασιωτάτη καί μοναδική σέ παραστατικότητα,
δηλώνει δέ τι σοι καί ν ποχωρήσουν διά τς αρέσεως πό τήν ρθοδοξία, τό σμα το Χριστο μένει νέπαφο, κέραιο καί λόκληρο. Τό σημαντικό μως ες τήν παροσα ναφορά το γίου εναι τι, ν ο αρετικοί φυγαν πό τήν ρθοδοξία διά τς αρέσεως, παρέμειναν ες τους ναούς καί μάλιστα μέ τήν βοήθεια τς πολιτικς ξουσίας τοποθέτησαν αρετικούς πισκόπους, ο ποοι φυσικά εχαν κανονική ποστολική διαδοχή. Τότε ο ρθόδοξοι ς ξ νστίκτου κινούμενοι, πεχώρησαν πό τούς ναούς καί συνάζοντο ες τά δάση καί τά βουνά. γγελος δέ τς κκλησίας φυγε καί ατός πό τούς ναούς πού κατείχοντο πό τούς αρετικούς καί λθε στήν ρημο, κε δηλαδή που συγκεντρώνοντο ο ρθόδοξοι. Ατή κριβς εναι ξ
νστίκτου ποτείχισις τν ρθοδόξων, χωρίς φυσικά να ναμένουν συνοδική πόφασι, ποία νά καταδικάζη τους συγκεκριμένους αρετικούς. Σαφς δ γιος διδάσκει πιπλέον τι Χριστός πάρχει κε που διαφυλάσσεται ληθινή πίστις καί χι κε που διαφυλάσσεται ποστολική διαδοχή νευ ατς. Καί να τελευταο, πό τά πολλά τμήματα τν πιστολν το μεγάλου πατρός τς Καισαρείας, τά ναφερόμενα ες ατήν τήν περίπτωσι, τό ποον καί ατό εναι νάγκη να παρουσιασθ: «Μνον μ ξαπατηθτε τας ψευδολογαις ατν παγγελομνων ρθτητα πστεως. Χριστμποροι
γρ ο τοιοτοι κα ο Χριστιανο, τ ε ατος κατ τν βον τοτον λυσιτελον το κατ’ λθειαν ζν προτιμντες. τε νμισαν κτσθαι τν κενν τατην ρχν, προσθεντο τος χθρος το Χριστο · τε εδον τος λαος γριανοντας, σχηματζονται πλιν τν ρθτητα. Οκ οδα πσκοπον μηδ ριθμσαιμι ν ερεσι Χριστο τν παρ τν βεβλων χειρν π καταλσει τς πστεως, ες προστασαν
προβεβλημνον. Ατη στν μ κρσις. μες δ ε τινα χετε μεθ’ μν μερδα, τατ μν φρονσετε δηλοντι · ε δ φ’ αυτν βουλεεσθε, τς δας γνμης καστς στι κριος, μες θοι π το αματος τοτου. Τατα δ γραψα οχ μν πιστν, λλ τ τινων μφβολον στηρζων κ το γνωρσαι τν μαυτο γνμην, ς μ προσληφθνα τινας ες κοινωναν μηδ τς χειρς ατν πιβολν δεξαμνους, μετ τατα ερνης γενομνης, βιζεσθαι αυτος ναριθμεν τ ερατικ πληρματι» (Μ. Βασιλείου πιστ. 240, Νικοπολίταις Πρεσβυτέροις, ΕΠΕ 3, 226).
δ θαυμάσια περιγράφει γιος τούς αρετικούς πισκόπους, τούς νομάζει δέ Χριστεμπόρους καί μετασχηματιζόμενους ναλόγως τς διαθέσεως τν λαν. λους
ατούς δέ, δέν τούς θεωρε κν πισκόπους διότι, πως ναφέρει, χειροτονήθησαν «πί καταλύσει τς πίστεως». Καί βέβαια δέν τά λεγε ατά κατόπιν ποφάσεως Συνόδου, διά τούς συγκεκριμένους αρετικούς, (ατό θά το προφανς περιττό καί θά ρκει πρός νουθεσία πόφασις τς Συνόδου), λλά τήν εθύνη διά τήν πίστι καί ρθοδοξότητα τν πισκόπων τήν ναπέθετε ες τόν κάθε ρθόδοξον. δ πιπλέον φαίνεται δολιότης καί ποκρισία τν αρετικν πισκόπων, καθώς πίσης καί θέσις το λαο ς φύλακος τς πίστεως. Ατή ποκρισία εναι δια και παράμιλλη μέ τήν σημερινή, «τε εδον τούς λαούς γριαίνοντας σχηματίζονται πάλιν τήν ρθότητα». Μόνο πού σήμερα ο λαοί δέν γριαίνουν, πως τότε, λλά φησυχάζουν ναπαυόμενοι στήν δθεν δυνητική ρμηνεία το Κανόνος καί ναμένοντες σύχως τήν πόφασι τς Συνόδου. Εναι κόμη ξιον παρατηρήσεως καί δεικνύει τήν κρα
αστηρότητα το γίου ες τά θέματα τς πίστεως, ατό τό ποο ναφέρει στό τέλος: «ς μ προσληφθνα τινας ες κοινωναν μηδ τς χειρς ατν πιβολν δεξαμνους, μετ τατα ερνης γενομνης, βιζεσθαι αυτος ναριθμεν τ ερατικ πληρματι». δ γιος παγορεύει να δεχθον ο ρθόδοξοι, ταν ερηνεύσουν τά πράγματα και πικρατήσει ρθοδοξία, καί σους χειροτονήθηκαν πό τούς αρετικούς καί κατόπιν μετανοήσουν καί θελήσουν να προσέλθουν ες τήν ρθοδοξία μέ τό ερατικό τους ξίωμα.