Τhe holy Agathon


When he was about to die, the holy Agathon remained in his
bed motionless for three days, his eyes open and upturned towards heaven.
On the third day, when he recovered some, his disciples, who had assembled around him,
asked him to tell them where his soul was during all of that interval of time.

"Before the judgment of God," he murmured, trembling.

"And you are afraid, Father?" the brothers asked with perplexity.

"I tried, as best I could, to keep the laws of God all of my life.
But I am a man. How do I know that I have pleased God?"
the holy one responded with great pain.

"You are not sure that your works were pleasing to God?" said the astonished monks.

"Until I am before God, no," answered the holy one, "for man judges
with one standard and God with another."

The brothers wanted to ask other things for the benefit of their souls, but the holy one nodded to them not to speak any further.

"I am preoccupied," his lips whispered.

His countenance began to shine! His disciples saw him leave this vain world
for eternal life with the joy which one feels when he sets off to meet his most beloved acquaintance.

"The good Christian," says the wise Abba Nistheros, "must take account of himself
morning and evening and say: 'What, from all that God desires, did I do, and what did I neglect to do?'
Only in this manner will one succeed in conducting himself in accordance with the will of God."

Μ. Βασίλειος : Η νηστεία

Και ο Δανιήλ, ο άνδρας των επιθυμιών, αυτός που τρεις εβδομάδες δεν έφαγε ψωμί και δεν ήπιε νερό (Δανιήλ 10, 2-3) εδίδαξε και τα λιοντάρια να νηστεύουν, όταν κατέβηκε στο λάκκο (Δανιήλ 6, 16-22). Διότι σαν από πέτρα ή χαλκό ή κάποια άλλη στερεά ύλη να ήταν κατασκευασμένος, τα λιοντάρια δεν μπορούσαν να μπήξουν τα δόντια τους. Έτσι η νηστεία, αφού εδυνάμωσε το σώμα του ανδρός όπως η βαφή το σίδηρο, το έκανε αδάμαστο στα λιοντάρια· διότι δεν άνοιγαν το στόμα κατά του αγίου. Η νηστεία «έσβησε την δύναμη της φωτιάς, έφραξε τα στόματα των λιονταριών» (Εβρ. 11, 33-34). Τα αγαθά της νηστείας. Η νηστεία αναπέμπει την προσευχή στον ουρανό, με το να γίνεται σ' αυτήν κατά κάποιο τρόπο φτερό προς την άνω πορεία της. Η νηστεία είναι προκοπή των οίκων, υγείας μητέρα, νεότητος παιδαγωγός, στολίδι στους γέροντες, καλή συνοδοιπόρος στους πεζοπόρους, ασφαλής ομόσκηνος στους συγκατοίκους. Ο άνδρας δεν υποψιάζεται κίνδυνο του γάμου, όταν βλέπει την γυναίκα να ζει με τη νηστεία. Δεν λυώνει η γυναίκα από την ζηλοτυπία, όταν βλέπει τον άνδρα να νηστεύει. Ποιος εζημίωσε το σπίτι του με τη νηστεία; Υπολόγισε σήμερα τα πράγματα του σπιτιού και υπολόγισε τα και μετά· δεν θα λείψει τίποτε με τη νηστεία από τα υπάρχοντα στο σπίτι. Κανένα ζώο δεν βγάζει κραυγές θανάτου, πουθενά αίμα, πουθενά απόφαση, που υπαγορεύεται κατά των ζώων από την άκαμπτη κοιλιά. Έχει σταματήσει το μαχαίρι των μαγείρων· το τραπέζι αρκείται στα πρόχειρα. Το Σάββατο εδόθηκε στους Ιουδαίους, «για να αναπαυθεί, λέγει, το υποζύγιό σου και o δούλος σου» (Έξοδ. 20, 10). Ομιλεί για τις 5 εβδομάδες της Μ. Τεσσαρακοστής. Ας γίνει η νηστεία ανάπαυση από τους συνεχείς κόπους στους υπηρέτες που υπηρετούν καθ' όλο το έτος. Ανάπαυσε τον μάγειρά σου, δώσε άδεια στον τραπεζοκόμο, σταμάτησε το χέρι του κεραστή, ας σταματήσει κάποτε και ο παρασκευαστής των ποικίλων γλυκισμάτων. Ας ησυχάσει κάποτε και το σπίτι από τους μύριους θορύβους, και από τον καπνό και την τσίκνα και από αυτούς που ανεβοκατεβαίνουν και που υπηρετούν σαν αμείλικτη κυρία την κοιλιά. Πάντως κάποτε και οι φοροεισπράκτορες επιτρέπουν για λίγο στους υποχειρίους τους να ζήσουν ελεύθερα. Ας δώσει κάποια ανάπαυλα και η κοιλιά στο στόμα, ας κάμει για μας πενθήμερες ανακωχές, αυτή που πάντοτε απαιτεί και ουδέποτε σταματά, αυτή που σήμερα παίρνει και αύριο λησμονεί. Όταν χορτάσει, φιλοσοφεί περί εγκρατείας, όταν αδειάσει λησμονεί τις φιλοσοφικές δοξασίες.

Μια ψυχή που καθαρίζεται από τα ψεκτά πάθη της

Μια ψυχή που καθαρίζεται από τα ψεκτά πάθη της, δηλαδή από την φιληδονία, τη φιλοδοξία, και τη φιλαργυρία, σ’ όλες τις λεπτομέρειές των, αποκτά δύναμη, αγαθότητα, και ελευθερία. Το θυμοειδές στρέφεται κατά των δαιμόνων μονάχα, το επιθυμητικό μεταβάλλεται σε αγάπη προς τον Θεό, και τον άνθρωπο και το λογιστικό κινείται με καθαρότητα στην προσευχή και στις πνευματικές θεωρίες, ενώ το Άγιο Πνεύμα, με τις άκτιστες ενέργειές του, πνευματοποιεί τις φυσικές αρετές κατά το μέτρο της πίστεως.

Άγιος Μάρκος ο ασκητής :

Ο Χριστός εγκέκρυπται μυστικώς εν ταις εντολαίς αυτού. Όσον τις εργάζεται τας εντολάς, τόσον αποκαλύπτεται ο Χριστός εις αυτόν .

Η οδός της αληθείας!


Όλαι αι κακοδοξίαι από το Πρωτείον προήλθον. Πρωτείον σημαίνει νόσον πνευματικήν, υποχώρησιν εις το πνεύμα του εωσφόρου. Επομένως η άρσις του Πρωτείου, θα οδηγήση ασφαλώς εις ταπεινώφρονα υποταγήν του παπισμού εις την διαφυλαττομένην διδασκαλίαν της Εκκλησίας. Και ούτως αφ’ εαυτής θα απελευθερωθή η Ρωμαϊκή Καθέδρα από το αλάθητον, το Filioque, το ράντισμα, το Καθαρτήριον, τον ουμανισμόν, τον ορθολογισμόν, δι’ ων κατέστη αιρετική, και θα επανέλθη εις την οικογένειαν των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, «ιματισμένη και σωφρονούσα» πλέον. Και ο Χριστός θα καταλάβη την θέσιν Του, αφ’ ης τον εξετόπισεν ο πάπας. Και εντεύθεν θα έχωμεν την ποθουμένην ένωσιν. Αυτή είναι η μόνη οδός ενώσεως. Η οδός της αληθείας!

Θεός και πατρίδα


Να ένα ζήτημα ενδιαφέρον. Μπορεί να είναι κανείς άπιστος και συγχρόνως φιλόπατρις; Αυτός που δεν αγαπά την αιώνια Πατρίδα, μπορεί άραγε να αγαπά την πρόσκαιρη; Αυτός που την καρδιά του  δεν δονεί ο ιερός ενθουσιασμός για την Ουράνια και μόνιμη Πατρίδα, πώς είναι δυνατόν να υποτάξει τον εγωισμό του και να σκεφτεί τις υποχρεώσεις του για την Πατρίδα του την πρόσκαιρη;

Θα πάρω το θάρρος, στα ερωτήματα αυτά να απαντήσω, όχι!
Και θα προσθέσω κάτι ακόμη περισσότερο. Θα πω − και πιστεύω πως είναι αλήθεια − ότι ο άπιστος, αργά ή γρήγορα αποδεικνύεται για την Πατρίδα του άχρηστος ίσως και επιζήμιος. Ενώ ο πιστός είναι η χρυσή ελπίδα, το γερό θεμέλιο, η σταθερή πεποίθηση ότι το μέλλον της Πατρίδος θα είναι καλό και ένδοξο.

Μπορεί βέβαια να βλέπεις και τον άπιστο φίλο σου να συμμετέχει σε πατριωτικές εκδηλώσεις και να πρωτοστατεί ίσως στις φωνές. Όλα αυτά δεν είναι παρά επιφανειακές μονάχα εκδηλώσεις. Θυσίες πραγματικές για το καλό της Πατρίδος, μόνο η ψυχή εκείνη που έχει βάση της την πίστη, μπορεί να κάνει. Στις κρίσιμες στιγμές, μόνο ο πιστός είναι ικανός να δείξει αυτό που λέμε, ηρωϊσμό.

Ο πατριωτισμός που περιορίζεται στις προσφωνήσεις των επισήμων γευμάτων και συγκεντρώσεων ή στις υστερικές κραυγές της αρθρογραφίας των εφημερίδων, δεν εξυπηρετεί καθόλου τα συμφέροντα του Έθνους. Εκείνος που αγαπά μ’ όλη του την καρδιά την Πατρίδα του δεν φωνάζει, αλλά εργάζεται και με το τίμιο παράδειγμά του προσφέρει υπηρεσία αληθινά πατριωτική.

Σκέφτηκες αλήθεια, παιδί μου, τι θα πει φιλοπατρία; Είναι τάχα ο σύνδεσμός μας με το Πατρικό μας σπίτι; Όχι. Ο σύνδεσμος αυτός δεν είναι παρά ένα στοιχείο μόνο της αληθινής φιλοπατρίας.
Μήπως τότε είναι φιλοπατρία η αγάπη του χωριού μας, της πόλεώς μας, του λαού μας; Κι’ αυτό δεν είναι παρά στοιχείο. Στοιχείο που δεν αποδίδει το σύνολο.

Τότε λοιπόν ποιά είναι η αληθινή φιλοπατρία; Η αληθινή φιλοπατρία πρώτα − πρώτα δεν είναι μόνο αίσθημα. Είναι προ πάντων έργα. Είναι αφοσιωμένη και σκληρή πολλές φορές προσπάθεια για το καλό του λαού σου, της κοινωνίας, της πατρίδος ολόκληρης.

Τότε αγαπώ πραγματικά την Πατρίδα μου, όταν ποθώ να τη δω να λάμπει, με τα έργα της μπροστά σε όλο τον κόσμο. Όταν δουλεύω για να γίνουν οι νέοι της πατρίδος μου − το μέλλον της δηλαδή − άνθρωποι με χαρακτήρα σταθερό, τίμιο, ειλικρινή, ακέραιο. Όταν αγωνίζομαι να φτάσει η ζωογόνος πνοή της πίστεως μέχρι τον τελευταίο συμπατριώτη μου κι’ όταν ποθώ να δω την κοινωνία καθαρή όπως τα μάτια του άκακου βρέφους.

Αυτή είναι η αληθινή φιλοπατρία και όπως βλέπεις, είναι ριζωμένη σε έδαφος θρησκευτικό. Κι’είναι παιδί μου φυσικό. Γιατί μόνο η πίστη η Χριστιανική μπορεί να ανεβάσει ψηλά τα άτομα και τους λαούς. Η πίστη, να το ξέρεις, έχει μέσα της το μυστικό της μεγαλουργίας.

Οι επιπόλαιοι κατηγορούν τον Χριστιανισμό ότι ενδιαφέρεται μόνο για την μέλλουσα ζωή και όχι για την παρούσα, την επίγεια.
Τίποτα πιο ανακριβές απ’ αυτό. Ο ίδιος ο Κύριος, με το θεϊκό Tου κύρος, είπε:
«Απόδοτε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ». Κι’ αυτά τα λόγια τί άλλο κάνουν παρά να δικαιώνουν την άποψη ότι η αιώνια πατρίδα, τρέφει και συντηρεί την πρόσκαιρη;

Μου δόθηκε η ευκαιρία να το διαπιστώσω αυτό προσωπικώς όταν ταξίδεψα στην Αμερική και συνάντησα τους ξενιτεμένους συμπατριώτες μας. Ε λοιπόν όλοι εκείνοι που διατηρούσαν μέσα τους νοσταλγική την ανάμνηση της μικρής μας Πατρίδος και έκλαιγαν όταν την έφερναν στο νου, ήταν άνθρωποι πιστοί. Ενώ οι άλλοι… ω ας μην αναφέρω το παράδειγμά τους γιατί μου προξενεί φρίκη!

Έτσι είναι παιδί μου. Πίστη και φιλοπατρία βαδίζουν ενωμένες στενά. Βλέπω επίσης με πόνο ότι κι’άλλο ένα ζευγάρι δεν μπορεί να βαδίσει χωρισμένο. Η απιστία και η προδοσία. Όπου η πίστη ατονεί, ατονεί και η αγάπη της Πατρίδος. Εκείνος που προδίδει την πίστη του δεν θ’ αργήσει και την πατρίδα του να προδώσει.

H Ορθόδοξος οδός

Ο Θεός είναι επάνω παντός συλλογισμού. Δια της κτίσεως μανθάνομεν σχετικώς περί της σοφίας του Θεού, της δυνάμεως, της απειρίας, της ωραιότητος, αλλ’ αυτά είναι απλαί καταφάσεις, αι οποίαι δεν εξαντλούν την γνωστικήν ικανότητα της ψυχής και τας θείας εφέσεις της. Αλλά πέραν της καταφατικής ταύτης γνώσεως, αισθανόμεθα την ανάγκην της αποφατικής αγνωσίας, η οποία θα μας υψώση ύπερθεν της φύσεως, θα μας προσεγγίση δι’ «αγνώστου» τρόπου εις τον Θεόν και θα μας κορέση θαυμασμού και εκστατικού θείου έρωτος και αγίας γνώσεως. Και θα έλθη ο Χριστός – «της Ερήμου ο φίλος» -- εντός της ερήμου εγκοσμίων εφέσεων και παθών καρδίας μας, να «ποιήση μονήν», κατά την «φίλην φωνήν» Του. Και εις της μυστικής μας ενώσεως το όργιον, θα μας αποκαλύψει τον Πατέρα και το Πνεύμα. Και εντεύθεν θα ακούσωμεν ρήματα άρρητα, «α ουκ εξόν λαλήσαι ανθρώπω», Αυτή είναι η Ορθόδοξος οδός «γνώσεως» και επιστροφής εις το «καθ’ ομοίωσιν».